- 30 Ekim 2021
Kömür yıkama işlemi kömürün verimli şekilde yanması için yapılan işlemdir. Bu şekilde kömürün kalorisi dolayısı ile de kalitesi artar. Çünkü kömür yıkama işlemi ile kömürün içinde bulunan ve istenmeyen maddelerden temizlenmektedir. Bu işlemle birlikte kömür üzerindeki tozlardan da arınacağından kilo ile alım yapılma esnasında da avantaj sağlamaktadır. Yıkama işlemi sonrası kömürlerin yakıcı etkisinin arttığı ve nihai yanma sıcaklığının da düştüğü gözlemlenmiştir.
Kömür yıkama işlemine aynı zamanda kömürü hazırlama ve zenginleştirme işlemi de diyebiliriz. Özellikle yerli kömürlerin kalitelerinin artması için uygulanan bu yöntemle kül oranı ve kalori oranında değişiklik söz konusu olur. Kömür yıkamada kullanılan bir takım sistemler mevcuttur. Bunlar; kuru zenginleştirme sistemleri, lavvar (ağır ortam) sistemleri, santrafüjler ve filtre preslerdir. Kuru zenginleştirme sistemleri ile kömür tozunun neredeyse tamamı geri kazanılır.
Kömür Yıkama Tesisi
Kömür yıkama tesisi çıkarılan kömürlerin daha kaliteli hale dönüştürülmesi için faaliyet gösteren tesislerdir. Bu tesisler sayesinde yıkanan kömürler daha verimli olarak yanmaktadır. Bu tesislerde ayırma ve temizleme gibi gerekli tüm işlemler son teknoloji ürünler kullanılarak yapılmaktadır. Ayrıca yıkama işlemi sonrası yıkanan kömürden daha az kül çıkması nedeniyle doğaya da olumlu katkıları bulunmaktadır.
Yıkama tesislerinde kırma, sınıflandırma, ayırma ve susuzlandırma işlemleri yapılmaktadır. Bu işlemler her kömür için geçerli değildir. Yalnızca yıkanma işlemine uygun kömürleri zenginleştirme ve yanmaya hazır hale getirme işlemi uygulanmaktadır. Böylelikle kül oranı düşük, kalori oranı yüksek değerlerde bir kömür elde edilmiş olur.
Kömür Çeşitleri Ve Özellikleri
Kömür çeşitleri ve özellikleri bulunduğu yere ve yapısına göre değişiklik göstermektedir. Başlıca kömür çeşitleri olarak; turba, linyit, taş kömürü, antrasit ve grafit kömürü bulunmaktadır. Bunlardan taş kömürü ve antrasit en kaliteli kömürlerdir. Hatta taş kömürünün ısı programı altında yumuşaması, şişerek gazlarını çıkartması ve yeniden sertleşmesi sonucu kok kömürü meydana gelmektedir. Bu kömür çeşidi evlerdeki sobalarda kullanılmakta olan bir kömür çeşididir. Ayrıca taş kömürü demir- çelik fabrikalarında ve kimya endüstrisinde kullanılan bir enerji kaynağıdır. Antrasit ise tutuşturulması zor bir kömür olmasına rağmen yandığında çok fazla ısı verme gücüne sahip bir kömürdür. Bu özelliği ile de kaliteli kömür olarak nitelendirilmektedir.
Kömürün özellikleri ısı vermesi açısından ve çevresel faktörler açısından önem arz etmektedir. Özellikle kül oranı yüksek olan kömürlerin çevreye olumsuz katkıları vardır. Bu nedenle ve verimli bir sonuç almak adına kömürün kül oranının düşük olması önemlidir. Kül oranı yüksek bir kömürden verimli bir sonuç elde edilemez. Kısa sürede külleşme oluşacağından dolayı da ekonomik bir sonuç alınması da beklenemez. Ayrıca kömürde bir diğer bakılması gereken önemli değerlerinden biri de kalori değeridir. Taş kömürü gibi kalori değeri yüksek kömürler ısı konusunda oldukça verimli ve ekonomik sonuçlar getiren kömür türleridir. Fakat taş kömürü yüksek ısı değeri sebebiyle ve maliyetinin yüksek olmasından dolayı daha çok demir- çelik sanayisinde ve kimya endüstrisinde kullanılmaktadır.
Kömür özellikleri arasında önemli bir yeri olan kükürt oranı da bir diğer önemli kriterler arasındadır. Çünkü kükürt oranı yüksek bir kömür yandıktan sonra oluşan kükürt dioksit gazı solunum yolu rahatsızlıklarına neden olabilmektedir. Kömürde bulunan nem oranının yüksek olması da kömürün yanması sırasında daha fazla enerjiye ihtiyaç duymasından dolayı yakıt tasarrufu sağlamaz.
Yerli Ve İthal Kömürler
Kömürler yerli ve ithal olmak üzere de çeşitlere ayrılmıştır. İthal ürünler kalite ve özellik bakımından olması gereken standartlara daha yakın olurken, yerli kömürler de yine standartlara yakın değerlerdeki kömürlerdir. Kömür fiyatları da yerli veya ithal olmasına ve kalitelerine göre değişiklik göstermektedir. Kömürler çıkarıldıktan sonra özelliklerine ve ebatlarına göre sınıflandırılarak torbalanırlar. Fakat bazı kömür türleri torbalanmaz. Bunlar yalnızca sanayide kullanılacak kömür türleridir. Bu nedenle bu kömürlerin satışı dökme olarak yapılmaktadır.
Ayrıca kömürler özellikleri dışında boyutuna göre de sınıflandırılmaktadır. Ceviz kömür, toz kömür, fındık kömür, nohut kömür ve portakal kömür bunlardan bazılarıdır. Toz kömür, fındık kömür ve nohut kömür sanayide oldukça rastlanan kömür türleridir. Ayrıca toz kömürünün preslenmesi işlemiyle oluşan biriket kömürü de ısınmada kullanılan kömür türlerindendir.