- 05 Kasım 2021
Sanayi kömürü diye tabir edilen kömürler, kullanılan kazanın çeşidine göre değişiklik gösteren kömür çeşitleridir. Kazanın çeşidine göre toz, fındık veya nohut kömürler kullanılmaktadır. Kömürlerin ithal ve yerli kömürler olarak da kendi aralarında çeşitleri bulunmaktadır. İşletmeler için en ekonomik kömür çeşidi toz kömürdür. 05-10 mm arasında boyutları olan toz kömürü yıkanmış olarak satılmaktadır. Kullanılan bir diğer kömür çeşidi olan fındık kömürün boyutları ise 10-18 mm arasındadır. Bu kömür çeşidi de ekonomik açıdan avantaj sağlayan kömür çeşitlerinden biridir.
Sanayide kullanılan pek çok kömür çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan biri de nohut kömürlerdir. Bu kömürler toz kömürlerin preslenmesiyle istenilen boyutlarda elde edilen kömürlerdir. Sanayide kullanıldığı gibi evlerdeki sobalarda da kullanılmaktadır. Genellikle ceviz ve limon ebatlarında üretim yapılmaktadır. Linyit tozlarının birbirleriyle belli oranda karıştırılması sonucu elde edilen bu kömür kalorifik değerleri yükseltildiğinden daha uzun süre kor halinde kalabilmektedir.
Kömürü Sanayide Kullanan İlk Ülke
Kömürü sanayide kullanan ilk ülke Çin olarak bilinmektedir. Kömür, 18. Yüzyılın ikinci yarısında demir- çelik fabrikalarında hammadde olarak buharlı motorların yakıtı için kullanılmıştır. Fakat tarihe bakıldığında ilk olarak 12. Yüzyılda kömür kullanımına başlandığı bilinmektedir. Sanayi devriminin gelişimi ile buhar ihtiyacı büyük ölçüde arttığından dolayı kömürün kullanımı oldukça artmıştır.
Kömürü sanayide ilk kullanan ve ithalatçılığını yapan Çin, aynı zamanda kömürün en büyük tüketicilerindendir. Dünyada çıkarılan kömürün neredeyse yarısı Çin’de çıkarılmaktadır. Çin’den sonra en çok kömür çıkaran ülke ise Hindistan’dır. Sırasıyla Avustralya, Endonezya ve Rusya’da kömürün en fazla çıkarıldığı ülkelerdendir.
Sanayi Kömürü Fiyatları
Sanayi kömürü Fiyatları kullanılan kömür cinsi ve özelliklerine göre değişmektedir. Toz kömürün sanayideki ekonomik avantajları sebebiyle çokça tercih edilmektedir. Isıya ihtiyaç duyan sanayiler için uygun bir kömür çeşididir. Toz kömürün kalori değeri 4000 Kcal/Kg ile 6000 Kcal/Kg arasında değişebilmektedir. Sanayide tercih edilen bir diğer kömür çeşidi ise fındık kömürdür. Fındık kömür, kalori değeri ve kül oranı bakımından ideal kömür çeşidi arasında yerini almıştır. Fındık kömürün kalori değeri 5000 Kcal/Kg ile 7000 Kcal/Kg arasında değişmektedir.
Sanayi kömürü fiyatları kömürlerin kalorifik değerlerine göre değişmektedir. Kömür, çıkarıldıktan sonra kullanım alanı, özellikleri ve ebatlarına göre sınıflara ayrılır. Ayrıca büyük bir çoğunluğu torbalandıktan sonra satılır. Fakat genellikle sanayi kömürleri torbalanmaz ve dökme olarak satışı yapılır. Kalorifik değeri yani kalorisi yüksek kömürler en kaliteli kömür çeşididir. Bunun yanı sıra kömürün yerli veya ithal oluşu ve ebatları da fiyatları etkileyen bir diğer önemli husustur.
Sanayi Amaçlı İthal Kömür Özellikleri
Sanayi amaçlı ithal kömür özellikleri kömürün kalitesini belirlemektedir. Bu özellikler; nem oranı, kükürt oranı, uçucu oranı, kül oranı ve kalori değerlerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ayrı ayrı ele almak gerekirse öncelikle en önemli değerlerden biri olan kalori değerini bilmemiz gerekmektedir. Kaliteli kömür özelliklerine sahip olan ithal kömürlerde 7500 Kcal/Kg olarak bulunmaktadır. Yerli kömürlerde bu oran 4500 Kcal/Kg’a kadar düşebilmektedir. Kül oranında ise yerli kömürlerde %20’lik bir kül oranı bulunurken ithal kömürlerde bu oran %5 ve %7 arasındadır. Aynı zamanda kül oranı kömürün kalorisiyle ters orantılıdır. Kül oranı ne kadar düşükse kalori değeri o kadar yükselir.
Uçucu oranları kömürün tutuşturulmasında önemli bir detaydır. Fakat burada önemli olan uçucunun ideal seviyede olmasıdır. Düşük uçucu kömürlerin tutuşturulması oldukça zordur. Bununla birlikte yüksek uçucuya sahip kömürler de bacada kurumlara neden olmaktadır. İdeal olarak belirlenmiş uçucu seviyesi ise %18 ile %24 arasında olmalıdır. Bu oran ithal kömürlerde istenilen aralıkta bulunmaktadır.
Sanayi amaçlı ithal kömür özelliklerinden bir diğeri olan kükürt oranı ise kömürün yakılması sonucu dışarıya çıkan kükürt dioksit gazının fazla olması halinde ciddi rahatsızlıklara neden olması dolayısıyla önemlidir. Bu oran ithal kömürlerde en fazla %0,5 oranındadır. Ayrıca nem oranı da sanayi amaçlı kömürlerde oldukça önemli bir diğer özelliktir. Nem oranı kaba rutubet ve bünye rutubeti olarak iki çeşitte incelenir. Bununla birlikte ideal kaba rutubet oranı ve bünye rutubeti oranı birbirinden farklı değerlere sahiptir. İthal kömürlerde olması gereken bünye rutubeti en fazla %1 oranındadır. Kaba rutubet ise en fazla %5 oranında olmalıdır.